Erfenissen en successierechten!
Welke regels zijn er van toepassing bij een overlijden en welke erfrechtbelasting? Wat als je in Portugal woont en overlijdt en je kinderen wonen nog in België of Nederland, en jij hebt vastgoed in beide landen. En mogelijk nog een Belgisch of Nederlands huwelijkscontract of testament. Kortom een kluwen. We helpen u er doorheen!
Welk erfrecht is van toepassing?
Het zijn de autoriteiten (bv. een rechtbank, een notaris, een registratiekantoor…) van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had die bevoegd zijn om de erfopvolging af te handelen. Het is bovendien het recht van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had die van toepassing is op de afhandeling van de erfopvolging. Dus Portugal!
Goed om weten! Wel kunnen EU-burgers sinds kort ervoor kiezen dat hun erfopvolging wordt afgehandeld volgens het recht van het land van hun nationaliteit. De rechtskeuze wordt bepaald via een testament, dus het moet in een testament staan. Het gekozen land hoeft geen EU-lidstaat te zijn. Er is altijd maar één recht van toepassing op de gehele nalatenschap. Je kan dus niet bepalen dat bv. het Belgische recht van toepassing is op je roerende goederen en het Franse recht op je onroerende goederen.
Wat is de “laatste gewone verblijfplaats”? De gewone verblijfplaats is het land waarmee de overledene een duurzame en nauwe band had. Vaak zal het land waar de overledene zijn woonplaats had, aangeduid worden door de bevoegde autoriteit, maar dat zal niet altijd het geval zijn. Het is een feitenkwestie. Zo kan de erflater bijvoorbeeld in verschillende landen gewoond hebben.
Maar laat ons het niet te complex maken, dus als je echt in Portugal woont, is het Portugese erfrecht van toepassing, tenzij je dus expliciet keuze zou maken voor het Belgisch erfrecht als je Belg bent.
Ons advies. Je gaat in Portugal wonen ga dan voor Portugees erfrecht. Zonder in details te gaan, ook het Portugees erfrecht is gesteund op de Code Civil, en sluit dicht aan bij het Belgisch en Nederlands erfrecht. Ga daarom naar de Portugese notaris en zeg wat je wilt geregeld zien, bv. alles voor de langstlevende en laat dit uitschrijven naar Portugees recht. Dit zal dingen makkelijker maken bij een eventueel overlijden. Doe hetzelfde met je huwelijkscontract!
Moet je erfrechtbelastingen betalen?
Hier hebben we goed en slecht nieuws. We beginnen eerst met het goede nieuws. In Portugal zijn de successierechten afgeschaft sinds 2004!
Geen erfenisrechten in Portugal. Op al uw bezittingen die je na laat in Portugal zijn er géén successierechten in de rechte lijn, dus tussen grootouders-ouders-kinderen en kleinkinderen.
Stel dat je dingen nalaat aan andere personen, een neef, vriend, stiefkind…dan is er een zgn. ‘stamp duty’ van 10% verschuldigd.
Mogelijk erfrechtbelastingen in België. Heb je echter nog bakstenen in België dan worden jouw erfgenamen bij je overlijden hierop belast. Tenzij het vastgoed in een vennootschap zit, een zgn. patrimoniumvennootschap dan neem je je aandelen en ook je vastgoed mee naar Portugal. Bij overlijden zijn er dan in België geen erfrechtbelastingen verschuldigd.
Mogelijk erfrechtbelastingen in Nederland. Wel in Nederland is het anders geregeld. Als je binnen de tien jaar na je vertrek naar bv. Portugal overlijdt, betalen je erfgenamen successierechten zowel op je Nederlands en Portugees vastgoed maar op je roerende goederen (aandelen, obligaties, enz.). Dus ook als je in Portugal woont. Na 10 jaar zijn er geen erfrechtbelastingen meer verschuldigd, ook niet op je Nederlands vastgoed!